UPo­cząt­ki sie­wu kuku­ry­dzy w Europie 

Jako jed­na z naj­waż­niej­szych roślin upraw­nych w rol­nic­twie kuku­ry­dza jest jed­nym z głów­nych dostaw­ców skro­bi, któ­ry od tysię­cy lat zapew­nia poży­wie­nie ludziom i zwie­rzę­tom. Kuku­ry­dza pocho­dzi z Ame­ry­ki Połu­dnio­wej, gdzie jest upra­wia­na od ponad 6000 lat. Dzi­siej­sza rośli­na użyt­ko­wa roz­wi­nę­ła się tam z dzi­kiej tra­wy, któ­ra dotar­ła do Euro­py dro­gą mor­ską. Z powo­du coraz częst­sze­go nie­uro­dza­ju ziem­nia­ków w XIX wie­ku kuku­ry­dza zaczę­ła odgry­wać coraz więk­szą rolę w żywie­niu czło­wie­ka. Te upra­wia­ne pier­wot­nie przy dużym nasło­necz­nie­niu rośli­ny dzię­ki hodow­li wytrzy­ma­łych odmian coraz lepiej przy­sto­so­wy­wa­ły się do kon­ty­nen­tal­nych warun­ków kli­ma­tycz­nych. Dzi­siej­sze odmia­ny hybry­do­we są bar­dzo wydaj­ne i w zależ­no­ści od pogo­dy osią­ga­ją wyso­kość do dwóch i pół metra. Jako rośli­na C4 kuku­ry­dza wią­że wyjąt­ko­wo duże ilo­ści azo­tu z powie­trza i ener­gii ze świa­tła sło­necz­ne­go. Dzię­ki temu rośli­ny kuku­ry­dzy są w sta­nie wytwo­rzyć dużą ilość bio­ma­sy w sto­sun­ko­wo krót­kim cza­sie, nawet pod­czas suszy i sil­ne­go nasło­necz­nie­nia. Kuku­ry­dza jest wyko­rzy­sty­wa­na jako pasza dla zwie­rząt lub żyw­ność w posta­ci pro­duk­tów mącz­nych i kuku­ry­dzy cukro­wej. W ostat­nich latach rośli­na zyska­ła rów­nież na zna­cze­niu jako dostaw­ca bio­ener­gii, dla któ­rej wyho­do­wa­no odpo­wied­nie odmia­ny. Obec­nie na świe­cie ist­nie­je ponad 5000 odmian kuku­ry­dzy, z któ­rych oko­ło 500 jest dopusz­czo­nych do sie­wu w naszym obsza­rze. W Euro­pie kuku­ry­dza upra­wia­na jest głów­nie w Rumu­nii, Fran­cji, na Węgrzech i w Pol­sce. O tym, na co nale­ży zwró­cić uwa­gę pod­czas sie­wu kuku­ry­dzy, pisze­my w następ­nym rozdziale.

Stra­te­gie upra­wy dla sie­wu kukurydzy

Kuku­ry­dzę w Euro­pie Środ­ko­wej wysie­wa się pod koniec kwiet­nia, kie­dy tem­pe­ra­tu­ra gle­by osią­ga oko­ło 8–10 stop­ni Cel­sju­sza. Taki zakres tem­pe­ra­tur jest ide­al­ny do kieł­ko­wa­nia nasion kuku­ry­dzy. Zbyt wcze­sny siew kuku­ry­dzy może mieć nega­tyw­ny wpływ na wscho­dy. Z kolei zbyt dłu­gie ocze­ki­wa­nie na wła­ści­wy moment z póź­nym sie­wem kuku­ry­dzy powo­du­je skró­ce­nie okre­su wege­ta­cji i zmniej­sze­nie plo­nów. Dla­te­go też ter­min sie­wu kuku­ry­dzy sta­no­wi kom­pro­mis mię­dzy dłu­gą fazą wzro­stu a ide­al­ną tem­pe­ra­tu­rą gle­by. Wybór odmia­ny do sie­wu kuku­ry­dzy powi­nien być przy tym dosto­so­wa­ny do warun­ków panu­ją­cych w danym miej­scu oraz do kie­run­ku użyt­ko­wa­nia. Wyma­ga­nia w sto­sun­ku do gle­by są sto­sun­ko­wo niskie, ponie­waż rośli­ny kuku­ry­dzy wyjąt­ko­wo efek­tyw­nie wyko­rzy­stu­ją ist­nie­ją­ce zaso­by. Pod­czas sie­wu kuku­ry­dzy w każ­dym przy­pad­ku nale­ży zadbać o moc­no roz­drob­nio­ne i jed­no­li­te łoże siew­ne, w któ­rym nasio­na mają wystar­cza­ją­cy kon­takt z gle­bą. Oprócz warun­ków gle­bo­wych decy­du­ją­cą rolę odgry­wa pogo­da. Wyko­rzy­stu­je się tutaj dłu­go­ter­mi­no­wą śred­nią sum tem­pe­ra­tur i opa­dów. Aby zmniej­szyć ryzy­ko prze­su­sze­nia gle­by, moż­na zasto­so­wać meto­dy upra­wy bez­or­ko­wej. Kolej­nym czyn­ni­kiem wpły­wa­ją­cym na siew i dobór odmian kuku­ry­dzy są para­me­try plo­no­wa­nia. Kuku­ry­dza na ziar­no zosta­ła wyho­do­wa­na z myślą o ponad­prze­cięt­nych wyni­kach i osią­ga w tej kwe­stii dobre rezul­ta­ty. Z kolei kuku­ry­dza na kiszon­kę wyma­ga solid­nych plo­nów suchej masy oraz odpo­wied­niej wydaj­no­ści skro­bi i ener­gii z hek­ta­ra. Przy sie­wie kuku­ry­dzy nale­ży rów­nież wziąć pod uwa­gę zdol­ność zaki­sza­nia. Wyma­ga ona dużej zawar­to­ści suchej masy zarów­no w ziar­nie, jak i w rośli­nie. Zbyt suche i twar­de ziar­na mogą być sła­bo tole­ro­wa­ne przez układ tra­wien­ny zwie­rząt, co obni­ża war­tość pokar­mo­wą kiszon­ki. Dla sie­wu kuku­ry­dzy dostęp­ne są tak­że odmia­ny „stay gre­en”, któ­re cha­rak­te­ry­zu­ją się wydłu­żo­nym okre­sem wege­ta­cji i tym samym dłu­go­trwa­łą zie­lo­no­ścią roślin. Ofe­ru­ją one sze­ro­kie okno zbio­rów i są ide­al­ne do upra­wy kuku­ry­dzy na kiszon­kę w suchych loka­li­za­cjach. Na potrze­by kuku­ry­dzy na ziar­no sto­su­je się nato­miast odmia­ny „dry down”, któ­re szyb­ciej doj­rze­wa­ją i mają krót­sze okno zbio­rów. Kuku­ry­dza pastew­na sta­no­wi opty­mal­ne połą­cze­nie wyso­kiej doj­rza­ło­ści ziar­na, dobrej zdol­no­ści zaki­sza­nia i straw­no­ści daw­ki pokar­mo­wej. Aby móc zwe­ry­fi­ko­wać powo­dze­nie sie­wu kuku­ry­dzy, koniecz­ne jest dobre zarzą­dza­nie upra­wą i pre­cy­zyj­ne kon­tro­le plo­nu. Dla uzy­ska­nia opty­mal­ne­go prze­glą­du moż­li­we jest auto­ma­tycz­ne doku­men­to­wa­nie całe­go łań­cu­cha zbio­rów i śle­dze­nie każ­de­go poje­dyn­cze­go ładun­ku. Dzię­ki opro­gra­mo­wa­niu od 365FarmNet i kom­po­nen­tom sprzę­to­wym sys­te­mu 365Active zbio­ry kuku­ry­dzy mogą być reje­stro­wa­ne za pomo­cą pro­to­ko­łu trans­por­tu zbio­rów. Przy­po­rząd­ko­wa­nie odby­wa się przy tym indy­wi­du­al­nie dla dane­go pola i jest uzu­peł­nio­ne dany­mi tele­me­trycz­ny­mi z maszyn żniw­nych. Dzię­ki temu moż­na oce­nić stra­te­gię upra­wy i zmie­rzyć powo­dze­nie sie­wu kukurydzy.

Pro­duk­ty kuku­ry­dzia­ne dla prze­my­słu paszo­we­go, spo­żyw­cze­go i opakowaniowego

Spo­so­by zasto­so­wa­nia kuku­ry­dzy są rów­nie zróż­ni­co­wa­ne jak ilość zatwier­dzo­nych odmian. Z jed­nej stro­ny całe rośli­ny wyko­rzy­stu­je się jako paszę dla zwie­rząt. W tym celu kuku­ry­dza jest sie­ka­na, a ziar­na roz­drab­nia­ne do takie­go stop­nia, aby zawar­ta w nich skro­bia mogła być łatwo przy­swa­ja­na przez zwie­rzę­ta. Aby zapew­nić trwa­łość takiej kuku­ry­dzy, jest ona kon­ser­wo­wa­na poprzez zaki­sza­nie w pro­ce­sie fer­men­ta­cji w dużych silo­sach. Z kolei kiszon­ki sta­no­wią pod­sta­wę boga­tej w błon­nik paszy w hodow­li bydła mlecz­ne­go i opa­so­we­go. W pro­duk­cji kuku­ry­dzy na ziar­no doj­rza­łe kol­by są młó­co­ne i pod­da­wa­ne dal­szej obrób­ce. Ziar­na moż­na wyko­rzy­stać do pro­duk­cji mąki dla prze­my­słu spo­żyw­cze­go i paszy tre­ści­wej. Na potrze­by pro­duk­cji paszy ziar­na wraz z kol­ba­mi są mie­lo­ne na CCM (Corn Cob Mix). Kolej­nym pro­duk­tem do pro­duk­cji żyw­no­ści jest kuku­ry­dza cukro­wa, któ­ra jest wyko­rzy­sty­wa­na w posta­ci całych kolb i ma wyjąt­ko­wo słod­ki smak. W nie­któ­rych kra­jach kuku­ry­dza jest naj­waż­niej­szym źró­dłem ener­gii i biał­ka w die­cie. Ponad­to kuku­ry­dza jest coraz czę­ściej wyko­rzy­sty­wa­na jako rośli­na ener­ge­tycz­na. W tym celu kiszon­ki są prze­kształ­ca­ne na metan w bio­ga­zow­niach, na eta­pach pośred­nich prze­twa­rza­ne na ener­gię elek­trycz­ną w elek­tro­cie­płow­niach blo­ko­wych lub wpro­wa­dza­ne bez­po­śred­nio do sie­ci gazo­wej. Kolej­ne kie­run­ki zasto­so­wa­nia moż­na zna­leźć w prze­my­śle opa­ko­wa­nio­wym, gdzie bio­po­li­me­ry ze skro­bi kuku­ry­dzia­nej zastę­pu­ją pro­duk­ty z two­rzyw sztucz­nych, takie jak kub­ki, toreb­ki i folie.
Wnio­sek: kuku­ry­dza jest nie­zwy­kle uni­wer­sal­ną rośli­ną. Pozy­ski­wa­ne z niej pro­duk­ty są wyko­rzy­sty­wa­ne nie tyl­ko jako pasza dla zwie­rząt czy żyw­ność. Dzię­ki suk­ce­som w hodow­li dostęp­ne są odmia­ny spe­cjal­nie dosto­so­wa­ne do róż­nych kie­run­ków użyt­ko­wa­nia i warun­ków w miej­scu sie­wu, co umoż­li­wia efek­tyw­ną upra­wę kuku­ry­dzy na całym świecie.

Yasmin Moeh­ring

Tel. +49 30 25 93 29–901
Mobil +49 151 17 28 18 69
moehring@365farmnet.com